Ομιλία του Προέδρου της Δημοκρατίας κ. Νίκου Χριστοδουλίδη στη Γενική Συνέλευση της ΟΕΒ
Είναι με ιδιαίτερη χαρά που συμμετέχω στην 63η Γενική Συνέλευση της Ομοσπονδίας Εργοδοτών και Βιομηχάνων, της ΟΕΒ, που κατά γενική ομολογία, στη μακρόχρονη πορεία της, έχει συνδράμει καθοριστικά στη διαμόρφωση ενός δυναμικού και ανταγωνιστικού επιχειρηματικού περιβάλλοντος στον τόπο μας. Μέσα από τη συνεργασία της με τις εκάστοτε Κυβερνήσεις, η ΟΕΒ αποδεικνύει στην πράξη ότι αποτελεί έναν εκ των βασικότερων συνεργατών της Πολιτείας στην κοινή προσπάθεια για ενίσχυση του επιχειρείν και της οικονομίας, για ενίσχυση της ανθεκτικότητας και της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας του τόπου μας.
Η παρουσία μου, λοιπόν, σήμερα εδώ, μαζί με σχεδόν σύσσωμο το Υπουργικό Συμβούλιο, ανάμεσα σε άλλα, και πέραν της αναγνώρισης από πλευράς Πολιτείας του σημαντικού ρόλου που διαδραματίζετε, αποδεικνύει, θεωρώ, με τον πλέον έμπρακτο τρόπο τη σημασία που αποδίδουμε στον συνεχή διάλογο με την επιχειρηματική κοινότητα, έτσι ώστε οι πολιτικές και οι δράσεις μας να συμβαδίζουν, ώστε να επιλύουμε αποτελεσματικά τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η επιχειρηματική κοινότητα στη χώρα μας και η Πολιτεία, αλλά και να προωθούν τους κοινούς μας στόχους, αφού όπως πολλές φορές έχω αναφέρει, η δική σας ανάπτυξη, η δική σας πρόοδος, θεωρείται και δική μας επιτυχία.
Είναι ακριβώς μέσα από την ίδια συλλογιστική που στις αρχές του μήνα συμμετείχα στη συνεδρία της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΟΕΒ, όπου είχα την ευκαιρία να συζητήσω μαζί με την ηγεσία σας, να ανταλλάξουμε απόψεις για θέματα, τα οποία μας απασχολούν και από κοινού να εργαστούμε για αντιμετώπισή τους.
Η Κυβέρνησή μας, θέλω να το επαναλάβω, αναγνωρίζει πλήρως τον πρωταγωνιστικό ρόλο που διαδραματίζει η επιχειρηματική κοινότητα στην υλοποίηση του Οράματός μας, όπως περιγράφεται και στη Στρατηγική – Όραμα 2035 με στόχο «η Κύπρος να καταστεί ένα από τα καλύτερα μέρη του κόσμου για να ζει κάποιος, να εργάζεται και να δραστηριοποιείται», αλλά και στην επιτυχή υλοποίηση του προγράμματος διακυβέρνησής μας.
Η Κυβέρνηση –η κάθε Κυβέρνηση– δεν μπορεί να αναπτύξει πλήρως το δυναμικό και τις προοπτικές της οικονομίας χωρίς την ενεργή συμμετοχή και τη συνεργασία των επιχειρήσεων. Οι επιχειρήσεις αποτελούν τον κινητήριο μοχλό της οικονομικής ανάπτυξης και μπορούν να προσφέρουν ακόμα περισσότερα όταν η Κυβέρνηση νομοθετεί λιγότερο μαζί με τη Βουλή και συμφωνώ απόλυτα με αυτό που έχετε αναφέρει, η δική μας ευθύνη είναι να παρέχουμε το αναγκαίο ευνοϊκό περιβάλλον και να υποστηρίζει συστηματικά τις προσπάθειές τους για ανάπτυξη και εξωστρέφεια. Ακριβώς γι’ αυτόν τον λόγο, επιδιώκω μια πραγματική και ουσιαστική συνεργασία μεταξύ του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα, αφού έχω την έντονη πεποίθηση ότι μέσω αυτής της συνεργασίας μπορούμε να δημιουργήσουμε ένα ευνοϊκότερο περιβάλλον για τις επιχειρήσεις, να προάγουμε την καινοτομία και την επιχειρηματικότητα, και να επιτύχουμε τη βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη που θα ωφελήσει το σύνολο της κοινωνίας. Πρόσφατο παράδειγμα αυτής μας της επιδίωξης, ήταν και η συμμετοχή μου την περασμένη βδομάδα σε εκδήλωση στο Λονδίνο, με συνδιοργανωτή και την ΟΕΒ, με στόχο την προώθηση της Κύπρου και την προσέλκυση ποιοτικών επενδύσεων στη χώρα μας. Εξάλλου, το έχω επαναλάβει πολλές φορές και το εννοώ απόλυτα, σας θεωρώ και την ΟΕΒ και το ΚΕΒΕ συνεργάτες στην προσπάθεια για ενίσχυση της αναπτυξιακής πορείας της οικονομίας μας.
Στο ίδιο πλαίσιο, και με αφορμή τη σημερινή μου παρουσία εδώ, θέλω να σας ανακοινώσω και την απόφασή μας ότι θεσμοθετούμε ως Κυβέρνηση τον απευθείας διάλογο με την επιχειρηματική κοινότητα –θα είστε στο Προεδρικό στα τέλη Μαΐου μαζί με το ΚΕΒΕ και τον Σύνδεσμο Τραπεζών– έτσι ώστε, αξιοποιώντας την εμπειρία και τεχνογνωσία όλων εσάς, των παραγωγικών δυνάμεων της χώρας, να προχωρούμε μαζί μπροστά και να σας παρουσιάσουμε τους σχεδιασμούς μας –το σύνολο του Υπουργικού Συμβουλίου θα είναι σε αυτή τη συνάντηση– πριν προχωρήσουμε σε ανακοινώσεις να ακούσουμε τα σχόλια σας, έτσι ώστε να κινηθούμε μαζί στη βάση της ίδιας στρατηγικής. Παρόμοια πρακτική ξεκινήσαμε πέρσι με τους ξένους επενδυτές που δραστηριοποιούνται στη χώρα μας, με πολύ ενθαρρυντικά αποτελέσματα. Θέλουμε, επιδιώκουμε την προσέλκυση ποιοτικών επενδύσεων, αλλά την ίδια στιγμή θεωρούμε ότι θα πρέπει να δώσουμε περισσότερη προσοχή και στους Κύπριους επιχειρηματίες.
Η αστάθεια στη Μέση Ανατολή, αλλά και το γενικότερο γεωπολιτικό περιβάλλον, δημιουργεί αβεβαιότητα και αρνητικές επιπτώσεις στις αγορές και το εμπόριο. Την ίδια στιγμή, η εξάρτηση της οικονομίας μας από εξωγενείς παράγοντες –και είναι για αυτό τον λόγο που πρέπει να δώσουμε περισσότερη σημασία στους Κύπριους επιχειρηματίες– σε συνδυασμό με το γεγονός ότι είμαστε νησί, οδηγεί σε αύξηση του κόστους των προϊόντων και της ενέργειας. Μέσα σε αυτό το απρόβλεπτο σκηνικό, καλούμαστε να υιοθετήσουμε δράσεις και να ακολουθήσουμε πολιτικές, οι οποίες να ενισχύουν την ανθεκτικότητα και την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας, διαφυλάσσοντας παράλληλα τον κοινωνικό ιστό της χώρας.
Η εξίσωση δεν είναι απλή. Χρειάζεται ξεκάθαρο πλάνο, σχεδιασμός και συνεχής εγρήγορση για αποφυγή αρνητικών εξελίξεων που βιώσαμε στο παρελθόν. Στις αρχές του χρόνου παρουσιάσαμε τον προγραμματισμό της Κυβέρνησης για το 2024, τις 88 δράσεις –τη Δευτέρα έχουμε Υπουργικό Συμβούλιο για να δούμε πού βρίσκεται η κάθε μια από αυτές– ενώ τα Υπουργεία και Υφυπουργεία έχουν καταρτίσει συγκεκριμένο πλάνο υλοποίησης με εμβληματικές δράσεις για την τρέχουσα χρονιά, λαμβάνοντας πάντα υπόψη το ασταθές διεθνές περιβάλλον.
Μέσα και σε αυτό το πλαίσιο χρειάζεται λόγω των κινδύνων που προανέφερα, η επίδειξη δημοσιονομικής υπευθυνότητας, ένας σταθερός χρηματοπιστωτικός τομέας και τολμηρές και συνεχείς μεταρρυθμίσεις. Αυτοί, όπως πολλές φορές έχω δηλώσει, είναι και οι τρεις πυλώνες στους οποίους στηρίζουμε την οικονομική μας πολιτική. Είναι οι τρεις πυλώνες που καθόρισαν τις αποφάσεις μας τον πρώτο χρόνο της διακυβέρνησης μας, αλλά και θα καθορίζουν όλες τις αποφάσεις κατά τη διάρκεια της δικής μας διακυβέρνησης.
Η πορεία της κυπριακής οικονομίας, σε μεγάλο βαθμό λόγω και των δικών σας ενεργειών, παρά τις προκλήσεις, είναι θετική. Να αναφέρω ενδεικτικά, χωρίς να σημαίνει ότι επαναπαυόμαστε σε καμιά απολύτως περίπτωση, ότι σύμφωνα με τις τελευταίες προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής η Κύπρος αναμένεται να καταγράψει τον δεύτερο υψηλότερο ρυθμό ανάπτυξης στην ευρωζώνη για το 2024.
Οι θετικές επιδόσεις επιβεβαιώνονται και από τις διαδοχικές αναβαθμίσεις των Οίκων Αξιολόγησης, που μας κατατάσσουν πλέον όλοι σε επενδυτική βαθμίδα. Οι αποφάσεις τους αντικατοπτρίζουν τη συνετή οικονομική πολιτική που ακολουθούμε και αποτελούν ψήφο εμπιστοσύνης για τους κυβερνητικούς σχεδιασμούς.
Απαραίτητη προϋπόθεση για τη δημιουργία σταθερού περιβάλλοντος, αλλά και για επίτευξη των κοινών μας στόχων, είναι και η ενίσχυση της αξιοπιστίας της Κύπρου. Όσοι ήταν μαζί μου στο Λονδίνο είδαν από τις συζητήσεις που είχαμε ότι ήταν το υπ’ αριθμόν ένα θέμα που προέκυψε μέσα από τις συζητήσεις μας, μέσα από την προσπάθεια μας να προσελκύσουμε ποιοτικές επενδύσεις στη χώρα μας. Η πολιτική βούληση για επίδειξη μηδενικής ανοχής σε πρακτικές οι οποίες εκθέτουν τη χώρα μας διεθνώς, είναι σαφής και δεδομένη και αυτό δεν το διαπραγματευόμαστε. Η ενίσχυση του ονόματος και της φήμης της χώρας μας είναι επιβεβλημένη και οφείλουμε να προχωρήσουμε, αφήνοντας πίσω μας οριστικά πλέον πρακτικές που εξέθεσαν το όνομα της χώρας μας στο παρελθόν. Είναι ο μοναδικός τρόπος να απαλλαγούμε από κάθε σκιά που πλήττει την αξιοπιστία της Κύπρου και που αποτελεί, ανάμεσα σε άλλα, τροχοπέδη στην προσέλκυση ποιοτικών επενδύσεων και στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.
Υπό αυτό το πρίσμα προχωρούμε και στη σύσταση της Εθνικής Μονάδας Εφαρμογής Κυρώσεων, καθώς και στη σύσταση της Ενιαίας Εποπτικής Αρχής για τους παρόχους διοικητικών υπηρεσιών. Ιδιαίτερα σημαντική με πολλαπλούς αποδέκτες κατά κύριο λόγο στο εξωτερικό και κατ΄επέκταση με πολλαπλά οφέλη, είναι και η υπογραφή Μνημονίου με το FBI για ενίσχυση της Μονάδας Οικονομικού Εγκλήματος. Ήδη, βρίσκεται στην Κύπρο ομάδα, η οποία έχει ξεκινήσει δουλειά. Σε συνδυασμό και παράλληλα με τα όσα προανέφερα προχωρούμε επίσης για πρώτη φορά, και εδώ σας θέλουμε μαζί μας, σε μια συντονισμένη προσπάθεια για rebranding της χώρας μας στο εξωτερικό.
Όπως γνωρίζετε πολύ καλά, από τις σημαντικότερες προκλήσεις που έχουν να αντιμετωπίσουν οι επιχειρήσεις στην Κύπρο είναι το ψηλό κόστος της ενέργειας και η εξεύρεση κατάλληλου ανθρώπινου δυναμικού.
Όσον αφορά τον τομέα της ενέργειας, οι δράσεις μας έχουν, ως και οι σχετικές μας υποχρεώσεις, μακροπρόθεσμο στόχο την πράσινη μετάβαση. Γνωρίζω πάρα πολύ καλά τα προβλήματα και τις προκλήσεις για την πράσινη μετάβαση, είμαστε εδώ για να συνεργαστούμε για να αντιμετωπιστούν αυτές οι άμεσες προκλήσεις που προκύπτουν, θεωρώ ότι μακροπρόθεσμα τα οφέλη που θα προκύψουν και στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας και της ανταγωνιστικότητας της χώρας μας είναι σημαντικά.
Η προώθηση της χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και η βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης, αποτελούν κεντρική στρατηγική επιδίωξή μας και για το 2024. Τον Ιανουάριο, το Υπουργικό Συμβούλιο ενέκρινε το φιλόδοξο Σχέδιο Χορηγιών για ενθάρρυνση της χρήσης Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και της Εξοικονόμησης Ενέργειας σε κατοικίες για τα έτη 2024 και 2025, συμπεριλαμβανομένης της κατηγορίας «Φωτοβολταϊκά για όλους», που υπήρξε μεγάλη ανταπόκριση από τους οικιακούς καταναλωτές.
Την ίδια στιγμή καταρτίζουμε Εθνική Στρατηγική για το υδρογόνο, ενώ μέσω ειδικών χρηματοδοτικών εργαλείων στηρίζουμε την ενεργειακή αναβάθμιση των επιχειρήσεων. Να αναφέρω στο σημείο αυτό ότι για πρώτη φορά έχει προκηρυχθεί σχέδιο χορηγιών για την ενεργειακή αναβάθμιση και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των μεγάλων επιχειρήσεων. Δράσεις, οι οποίες δεν εξυπηρετούν μόνο τους στόχους και τις υποχρεώσεις μας για πράσινη μετάβαση, αλλά ενισχύουν και την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων.
Την ίδια στιγμή, γιατί αφορά τη γραφειοκρατία, η διαδικασία αίτησης, εξέτασης και αδειοδότησης έργων ΑΠΕ από το Υπουργείο Ενέργειας γίνεται πλέον ψηφιακά, ενώ το αμέσως επόμενο διάστημα θα ανακοινωθεί και το σχέδιο που αφορά την αποθήκευση ενέργειας από ΑΠΕ.
Παράλληλα, στον τομέα των συμβατικών καυσίμων, ως μεταβατική λύση, στοχεύουμε στην ολοκλήρωση των απαραίτητων υποδομών με σκοπό την έλευση φυσικού αερίου για ηλεκτροπαραγωγή, καθώς και για την ηλεκτρική διασύνδεση της Κύπρου με γειτονικές χώρες. Άκουσα το σχόλιο σας και συμφωνώ απόλυτα, η όποια πολιτική πρόθεση μας είναι φυσικά για συμμετοχή, η όποια πολιτική απόφαση θα κριθεί στη βάση συγκεκριμένων μελετών που θα τεθούν ενώπιον της Κυβέρνησης για να λάβουμε αποφάσεις, οι οποίες θα είναι προς όφελος και της χώρας και της κοινωνίας.
Όσον αφορά τώρα την εξεύρεση του κατάλληλου εργατικού δυναμικού για τις επιχειρήσεις, προχωρούμε με πρωτοβουλίες για επιτάχυνση των σχετικών διαδικασιών και διευκόλυνση των επιχειρήσεων, βγαίνουμε άμεσα σε εξωτερικό συνεργάτη που θα εξετάζει όλες τις διαδικασίες που ακολουθούμε για εξέταση των αιτήσεων ώστε να γίνουν πιο γρήγορες οι διαδικασίες μας. Έχουμε ήδη ξεκινήσει την αναθεώρηση της στρατηγικής για την απασχόληση αλλοδαπών, με σκοπό την εστίαση στις πραγματικές ανάγκες της επιχειρηματικής κοινότητας και της αγοράς εργασίας. Και επιτρέψτε μου εδώ να ευχαριστήσω όλους τους κοινωνικούς εταίρους για την υπευθυνότητα που επιδεικνύουν σε αυτήν την κρίσιμη περίοδο των πολλαπλών προκλήσεων. Επιπλέον, προωθούμε την υπογραφή διακρατικών συμφωνιών, προκειμένου να διασφαλίσουμε αν προκύπτει ανάγκη, την πρόσβαση σε εξειδικευμένο προσωπικό, με τις πρώτες προτεραιότητες να απευθύνονται στην Αίγυπτο και την Ινδία, ενώ μια πρώτη συζήτηση έχω κάνει και με την Κυβέρνηση του Λιβάνου.
Στον τομέα της ξενοδοχειακής βιομηχανίας και στο πλαίσιο επιδότησης της εργασίας και όχι της ανεργίας, έχουμε εξαγγείλει από τον Δεκέμβριο του 2023 Σχέδια Κατάρτισης Εργαζομένων σε Ξενοδοχειακές Μονάδες που βρίσκονται σε ολική ή μερική αναστολή εργασιών, καθώς στοχεύουμε στη βελτίωση των επαγγελματικών δεξιοτήτων των εργαζομένων και κατ’ επέκταση στην αναβάθμιση του τουριστικού προϊόντος της Κύπρου. Την ίδια στιγμή, να αναφέρω ότι έχει διαμορφωθεί πρόταση για πολυετές πρόγραμμα κατάρτισης για την αξιοποίηση του προσωπικού κατά τη χειμερινή περίοδο, το οποίο θα τεθεί ενώπιον των κοινωνικών εταίρων και θα κατατεθεί για έγκριση στο Υπουργικό Συμβούλιο.
Την ίδια στιγμή, όσον αφορά τους εργαζόμενους υψηλής εξειδίκευσης, και συνεχίζοντας την πετυχημένη στρατηγική που παρουσίασε η προηγούμενη Κυβέρνηση, θεωρώ ότι το νομοσχέδιο για την εφαρμογή της Μπλε Κάρτας έχει ήδη κατατεθεί στη Βουλή και η ψήφισή του θα βοηθήσει στην προσέλκυση και διατήρηση εργαζομένων υψηλής εξειδίκευσης σε τομείς που αντιμετωπίζουν έλλειψη δεξιοτήτων.
Επιπρόσθετα, στις αρχές Απριλίου, το Υπουργικό Συμβούλιο ενέκρινε νέο σχέδιο χορηγιών που αφορά την οικονομική ενίσχυση εταιρειών που επιλέγουν να μεταβούν από το γραμμικό στο κυκλικό μοντέλο λειτουργίας. Ένα σχέδιο που στοχεύει στην παρότρυνση των επιχειρήσεων να τολμήσουν και να επενδύσουν στην πράσινη μετάβαση, δίνοντάς τους την ευκαιρία να γνωρίσουν τα οφέλη – οικονομικά και άλλα – της πράσινης οικονομίας.
Για την ενίσχυση της επιχειρηματικότητας στην Κύπρο, οφείλουμε όλοι να επικεντρωθούμε ακόμη περισσότερο –θέμα που θα είναι στην ημερήσια διάταξη της συζήτησης μας στα τέλη Μάϊου– σε τομείς με υψηλή προστιθέμενη αξία και δυνατότητες έρευνας και καινοτομίας. Προχωρούμε, λοιπόν, με μια νέα στρατηγική που δεν θα περιορίζεται σε ένα απλό έγγραφο αναφοράς. Αυτή η πολιτική θα περιλαμβάνει δράσεις και δείκτες απόδοσης, επιτρέποντάς μας με αυτόν τον τρόπο να παρακολουθούμε την αποτελεσματικότητα των ενεργειών και αποφάσεων μας και να κάνουμε τις αναγκαίες προσαρμογές εκεί και όπου χρειάζεται.
Η πορεία προς τα εμπρός είναι γεμάτη με προκλήσεις. Είμαστε συνηθισμένοι και ως Κυβέρνηση και πολύ περισσότερο ως επιχειρηματική κοινότητα στις προκλήσεις και μπορώ να σας διαβεβαιώσω σήμερα με απόλυτη βεβαιότητα ότι η Κυβέρνηση, όπως έπραξε και τον πρώτο χρόνο διακυβέρνησής της, έχει την πολιτική βούληση να εργαστεί μεθοδικά και αποτελεσματικά, έτσι ώστε μαζί με τους εταίρους μας, όλους εσάς δηλαδή, να δημιουργήσουμε τις προϋποθέσεις για να μετατρέψουμε τις προκλήσεις σε ευκαιρίες. Είναι κάτι που το κάναμε στο παρελθόν και είμαι βέβαιος ότι θα το κάνουμε και τώρα.
Στο επίκεντρο των προσπαθειών μας βρίσκεται η αποφασιστικότητά μας να υποστηρίξουμε ενεργά την επιχειρηματική κοινότητα της χώρας, το Κυπριακό επιχειρείν. Είμαι σίγουρος ότι με τη συνεργασία και την υποστήριξη της ΟΕΒ, αλλά και όλων των παραγωγικών δυνάμεων της χώρας, θα πετύχουμε τους στόχους μας.
