Το Ευρωπαϊκό Ίδρυμα για τη Βελτίωση των Συνθηκών Διαβίωσης και Εργασίας (Eurofound) δημοσίευσε πρόσφατα έκθεση με θέμα την κοινωνική κινητικότητα στην Ευρωπαϊκή Ένωση (Social mobility in the EU).
Ως «κοινωνική κινητικότητα» καθορίζεται η μετάβαση με την πάροδο του χρόνου ενός ατόμου από μια κοινωνικοοικονομική κατηγορία σε μια άλλη. Η έκθεση, η οποία είναι η πρώτη του είδους της, εξετάζει το βαθμό στον οποίο το οικογενειακό υπόβαθρο καθορίζει την προοπτική κοινωνικής κινητικότητας, ενώ εξετάζει επίσης τη διάσταση του φύλου και τα εμπόδια που υπάρχουν.
Καθοριστικό παράγοντα για την κοινωνική κινητικότητα κατά τις τελευταίες δεκαετίες αποτέλεσαν οι σημαντικές αλλαγές και εκσυγχρονισμός της δομής των ευρωπαϊκών οικονομιών. Πριν λίγες δεκαετίες η Κύπρος απασχολούσε πολύ κόσμο στην γεωργία, κάτι που άλλαξε δραματικά με τον μετασχηματισμό της οικονομίας, την ανάπτυξη του τουρισμού, της μεταποίησης και του τομέα υπηρεσιών.
Η Έκθεση αντλεί ποσοτικά δεδομένα από την Ευρωπαϊκή Κοινωνική Έρευνα (European Social Survey) και αφορά άτομα που γεννήθηκαν μεταξύ 1927 και 1975, καταγράφοντας τις μεταβολές αρκετών δεκαετιών. Για την περίπτωση της Κύπρου σημειώνονται, μεταξύ άλλων, τα ακόλουθα:
- Mειώθηκε κατά 25% το ποσοστό του πληθυσμού που απασχολείται στην γεωργία (27% του πληθυσμού γεννήθηκε σε γεωργική οικογένεια αλλά μόνο 1.9% εξακολουθεί να ταυτίζεται ως αγρότης).
- Αυξήθηκε κατά 7% περίπου ο πληθυσμός που εργάζεται στη βαριά βιομηχανία (από 4% σε 10.6%).
- Η Κύπρος διαθέτει ψηλό ποσοστό πληθυσμού που εργάζεται σε θέσεις χαμηλής ειδίκευσης (34%). Παρόμοια ποσοστά διατηρούν μόνο η Πορτογαλία και κάποιες πρώην σοσιαλιστικές χώρες. Γενικά στην Ευρώπη το ποσοστό που εργάζεται σε θέσεις χαμηλής ειδίκευσης είναι κάτω από 30%.
- Η Κύπρος επιδεικνύει το υψηλότερο ποσοστό αλλαγής θέσης κοινωνικής ιεραρχίας ανάμεσα σε 24 χώρες της ΕΕ. Διαθέτουμε δηλαδή το μεγαλύτερο ποσοστό πληθυσμού που άλλαξε κοινωνική θέση (μετρούμενη στη βάση της θέσης εργασίας) σε σχέση με την θέση στην οποία βρίσκονται όταν γεννήθηκαν. Ακολουθούν οι Ελλάδα, Πολωνία, και Φινλανδία.
- Η Κύπρος είναι η μοναδική χώρα όπου οι αλλαγές ήταν σχεδόν πανομοιότυπες για άντρες και γυναίκες (δηλαδή άνδρες και γυναίκες άλλαξαν κοινωνικοοικονομική κατηγορία στο ίδιο ποσοστό). Σε άλλες χώρες οι γυναίκες εισχώρησαν σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό σε νέους τομείς παρά οι άντρες, οι οποίοι παρέμειναν σε μεγαλύτερο βαθμό σε ‘παραδοσιακά’ επαγγέλματα.
Η Έκθεση είναι διαθέσιμη από την ιστοσελίδα του Ευρωπαϊκού Ιδρύματος για τη Βελτίωση των Συνθηκών Διαβίωσης και Εργασίας: https://goo.gl/VWWX15
