Σύμφωνα με το δελτίο ECONOMIC OUTLOOK που εξέδωσε στις 20 Ιουλίου 2022 το Κέντρο Οικονομικών Ερευνών του Πανεπιστημίου Κύπρου, το πραγματικό ΑΕΠ προβλέπεται να αυξηθεί κατά 2,9% το 2022 και κατά 2,8% το 2023. (Πληροφοριακά και για σκοπούς σύγκρισης, οι πρόσφατες προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής -14 Ιουλίου- αναφέρουν ανάπτυξη ύψους 3,2% και 2,1% για το 2022 και 2023 αντίστοιχα).
Σύμφωνα με το δελτίο, σε σύγκριση με την προηγούμενη έκδοση, η πρόβλεψη για το 2022 έχει αναθεωρηθεί προς τα πάνω (0,3 ποσοστιαίες μονάδες), ενώ η πρόβλεψη για το 2023 έχει αναθεωρηθεί προς τα κάτω (0,3 ποσοστιαίες μονάδες). Οι αναθεωρήσεις είναι μικρές, καθώς στη διαμόρφωση των προοπτικών επενεργούν αντιτιθέμενοι παράγοντες.
Από τη μια πλευρά, οι πρόσφατες ισχυρές επιδόσεις δεικτών οικονομικής δραστηριότητας και οι ευνοϊκές συνθήκες στην αγοράς εργασίας αναμένεται να στηρίξουν τις προοπτικές, ιδιαίτερα το 2022. Από την άλλη πλευρά, οι πρόσφατες ισχυρές πληθωριστικές πιέσεις αναμένεται να έχουν αρνητικές επιπτώσεις στην πραγματική δραστηριότητα με υστέρηση, επηρεάζοντας την πρόβλεψη για το 2023. Επιπλέον, η αποδυνάμωση της οικονομικής εμπιστοσύνης φαίνεται να επιβαρύνει τις προοπτικές για το 2022 και το 2023, ενώ η απώλεια τουριστικών αφίξεων, λόγω της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία και των κυρώσεων, επηρεάζει αρνητικά την πρόβλεψη για το 2022.
Η συνέχιση του πολέμου στην Ουκρανία ενδέχεται να οδηγήσει σε δυσμενέστερες προοπτικές από τις προβλεπόμενες μέσω:
(α) χαμηλότερων εξαγωγών υπηρεσιών από τις αναμενόμενες, και
(β) ασθενέστερου ρυθμού μεγέθυνσης στην ΕΕ από τον αναμενόμενο, κυρίως λόγω της υψηλής εξάρτησης της ΕΕ από τη ρωσική ενέργεια.
Ο πόλεμος μπορεί να παρατείνει τις ανοδικές πιέσεις στις διεθνείς τιμές εμπορευμάτων (π.χ. ενέργειας, τροφίμων) και να οδηγήσει σε μια παρατεταμένη περίοδο υψηλού πληθωρισμού, με αρνητικές επιπτώσεις στην αγοραστική δύναμη και την πραγματική δραστηριότητα.
Κίνδυνοι για τις προοπτικές πιθανόν να προκύψουν και αν η σύσφιξη των χρηματοοικονομικών συνθηκών (για αντιμετώπιση του υψηλού πληθωρισμού), είναι ταχύτερη ή/και ισχυρότερη από την αναμενόμενη, επηρεάζοντας δυσμενώς το κόστος δανεισμού του κράτους, των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών. Ως εκ τούτου, αλλαγές που αποδυναμώνουν το πλαίσιο εκποιήσεων θα μπορούσαν να υπονομεύσουν την αξιοπιστία και να δυσχεραίνουν τη μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, με αρνητικές επιπτώσεις στην ανάπτυξη. Κίνδυνοι για χειρότερες προοπτικές από τις προβλεπόμενες ως αποτέλεσμα νέων κυμάτων λοιμώξεων COVID-19 συνεχίζουν να υφίστανται.
Καλύτερες προοπτικές από τις προβλεπόμενες θα μπορούσαν να προκύψουν λόγω ισχυρότερης εξωτερικής ζήτησης από την αναμενόμενη, ιδίως λόγω αυξημένου τουριστικού κύματος στην Κύπρο από αγορές εκτός της Ρωσικής. Επίσης, επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις, ιδιαίτερα μέσω του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας για την Κύπρο αναμένεται να στηρίξουν την ανάπτυξη.
Ο πληθωρισμός (με βάση τον Δείκτη Τιμών Καταναλωτή) προβλέπεται στο 7,5% και στο 3,3% για το 2022 και το 2023, αντίστοιχα. (Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προβλέπει πληθωρισμό ύψους 7,0% και 3,0% για το 2022 και 2023 αντίστοιχα). Οι προβλέψεις για υψηλό πληθωρισμό είναι κυρίως αποτέλεσμα της επιτάχυνσης του πληθωρισμού στην Κύπρο και στο εξωτερικό κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2022, λόγω των ραγδαίων αυξήσεων στις διεθνείς τιμές της ενέργειας και των τροφίμων, σε συνδυασμό με την ισχυρή οικονομική δραστηριότητα.
Στην ίδια έκδοση αναφέρονται επίσης οι πιο πρόσφατες οικονομικές εξελίξεις ως ακολούθως:
- Κατά το πρώτο τρίμηνο του 2022, όλοι οι τομείς οικονομικής δραστηριότητας παρουσίασαν αύξηση (σε σύγκριση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο), με εξαίρεση τον οικοδομικό τομέα ο οποίος συνέχισε τη πτωτική του πορεία για τρίτο συνεχόμενο τρίμηνο. Οι τομείς του εμπορίου, μεταφορών, τουρισμού και εστίασης, καθώς και υπηρεσίες ψυχαγωγίας και αναψυχής, παρουσίασαν τους ψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης.
- Κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2022, ο πληθωρισμός σύμφωνα με τον Δείκτη Τιμών Καταναλωτή, επιταχύνθηκε σημαντικά, φτάνοντας σε επίπεδα που είχαν τελευταία παρατηρηθεί στις αρχές της δεκαετίας του 1980. Ο πληθωρισμός αυξήθηκε από 6,4% το πρώτο τρίμηνο του έτους σε 9,2% το δεύτερο τρίμηνο. Η επιτάχυνση του πληθωρισμού κατά το δεύτερο τρίμηνο προήλθε κυρίως από τις αυξήσεις στις τιμές που παρατηρήθηκαν στις κατηγορίες ηλεκτρικής ενέργειας, προϊόντων πετρελαίου και γεωργικών προϊόντων.
- Ο αριθμός των εγγεγραμμένων ανέργων συνέχισε να υποχωρεί με γρήγορους ρυθμούς κατά το δεύτερο τρίμηνο του έτους. Τον Μάιο του 2022 το ποσοστό ανεργίας στην Κύπρο σύμφωνα με τη Eurostat υποχώρησε στο 4,8% και κάτω από το μέσο όρο των ανέργων των χωρών της ζώνης του ευρώ.
- Το πρώτο τρίμηνο του 2022, οι δαπάνες για την κατανάλωση (σε πραγματικούς όρους) μειώθηκαν (σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του προηγούμενου έτους) λόγω της μείωσης της κατανάλωσης των νοικοκυριών, παρά τη μικρή αύξηση των καταναλωτικών δαπανών της κυβέρνησης.
- Τα διαθέσιμα μηνιαία στατιστικά δεδομένα για τον Απρίλιο – Μάιο 2022 και σε ορισμένες περιπτώσεις για τον Ιούνιο του 2022, δίδουν ανάμεικτα σήματα για τις εξελίξεις στην εγχώρια δραστηριότητα. Κύριοι δείκτες που σηματοδοτούν βελτιώσεις σε πραγματικές δραστηριότητες κατά το δεύτερο τρίμηνο σχετίζονται με τη κίνηση που παρατηρείται στη χρήση των ντόπιων και ξένων πιστωτικών καρτών στην Κύπρο, τουριστικές αφίξεις, τον αριθμό των συμβάσεων πώλησης ακινήτων (συμπεριλαμβανομένων των συμβολαίων για ξένους αγοραστές) και εγγραφές μηχανοκινήτων οχημάτων. Από την άλλη, τα μηνιαία στοιχεία που αφορούν βιομηχανική παραγωγή, οικοδομικές άδειες, ακάλυπτες επιταγές και εγγραφές νέων εταιρειών, δεν είναι και τόσο ενθαρρυντικά προς το παρόν.
