1. Αναλαμβάνετε την προεδρία της ΟΕΒ σε κρίσιμες οικονομικές συνθήκες, ποιες είναι οι προτεραιότητες σας;
Οι οικονομικές συνθήκες στον τόπο μας αντικατοπτρίζονται στις επιχειρήσεις και στην κοινωνία ευρύτερα γι’ αυτό επιβάλλεται να κινηθούμε προς τρεις βασικούς άξονες:
(α) Την ανασυγκρότηση δυνάμεων της οικονομίας με επίκεντρο την ιδιωτική πρωτοβουλία παράλληλα με τον ανασχεδιασμό του οικονομικού μας μοντέλου, την προσέλκυση επενδύσεων, την επιτάχυνση των αποκρατικοποιήσεων, την εξυγίανση του τραπεζικού συστήματος, την ενδυνάμωση της εξωστρέφειας, κ.α.
(β) Την προώθηση καινοτόμων πρακτικών, κινήτρων και ουσιαστικών μέτρων για επιβίωση και ανάπτυξη των επιχειρήσεων, και
(γ) Την επανεκκίνηση της οικονομίας και την δημιουργία συνθηκών ανάπτυξης, θέσεων εργασίας και ευημερίας.
Για την ΟΕΒ η οικονομική ανάκαμψη και η αντιμετώπιση των κοινωνικών προβλημάτων αρχίζει από τις επιχειρήσεις. Για αυτό ακριβώς τον λόγο θα πρέπει να δοθεί άμεση προτεραιότητα στη διασφάλιση της βιωσιμότητας, στη δημιουργία νέων επιχειρήσεων και στη διαμόρφωση αναπτυξιακού περιβάλλοντος για τις επιχειρήσεις.
2. Με τα ευχολόγια η οικονομία δεν ανακάμπτει. Συμφωνείτε με τους κυβερνητικούς σχεδιασμούς, πρακτικά έχετε να προτείνετε άλλα μέτρα; Εκτιμάτε ότι το 2015 θα επέλθει ανάκαμψη;
Με βάση τα σημερινά δεδομένα, η οικονομία μας έχει την προοπτική ανάκαμψης μέσα σε ένα με δυο χρόνια με την προϋπόθεση ότι θα συνεχίσουμε χωρίς παρακάμψεις την εφαρμογή του Μνημονίου και γενικά ότι δεν θα υπάρξει οποιαδήποτε άλλη αρνητική εξέλιξη.
Η δημοσιονομική εξυγίανση πρέπει να προχωρήσει καθώς επίσης και οι μεταρρυθμίσεις που αφορούν τον δημόσιο τομέα, όπως ο εξορθολογισμός των δημοσίων δαπανών, η προώθηση της εναλλαξιμότητας των δημοσίων υπαλλήλων και η προσαρμογή του κρατικού μισθολογίου στις πραγματικές δυνατότητες της οικονομίας.
Αυτό το οποίο θα πρέπει παράλληλα να συνεχίσει να γίνεται με πιο γρήγορους ρυθμούς, είναι η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης προς τον τραπεζικό τομέα, η διάθεση επαρκούς ρευστότητας προς τις επιχειρήσεις, η άρση των περιοριστικών μέτρων στις τράπεζες, αναδιάρθρωση των δανείων, η μείωση των επιτοκίων, η ορθολογική αντιμετώπιση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, κ.α.
3. Η ανεργία εξελίσσεται σε μείζον ζήτημα, θα μπορούσε η ΟΕΒ να συνεργαστεί με το συνδικαλιστικό κίνημα προκειμένου να δρομολογηθούν μέτρα αναχαίτισής της;
Η ανεργία δεν προκαλείται από ένα μόνο παράγοντα ούτε μπορεί μια και μόνο δράση να την αντιμετωπίσει. Έχουμε καταθέσει αριθμό υλοποιήσιμων προτάσεων για αντιμετώπιση της ανεργίας και έχουμε χαιρετίσει τα μέτρα στήριξης της απασχόλησης που εφαρμόζει η κυβέρνηση, έστω και αν είναι προσωρινού χαρακτήρα. Σίγουρα η καλύτερη μεσοπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη προσέγγιση για αντιμετώπιση του φαινομένου είναι η οικονομική ανάπτυξη, όμως για να επιτευχθεί αυτό πρέπει να γίνουν πολλά ακόμη. Οι ενέργειες της ΟΕΒ για διατήρηση των υφιστάμενων θέσεων εργασίας και την δημιουργία καινούριων στρέφονται προς διάφορες κατευθύνσεις, όπως την λήψη πρωτοβουλιών για προσέλκυση ξένων επενδύσεων, την μείωση του κόστους δανεισμού καθώς και τη συγκράτηση του εργατικού κόστους. Σε ότι αφορά το τελευταίο βεβαίως και μπορούμε να συνεργαστούμε με τις συντεχνίες και ήδη το κάνουμε.
Να σας θυμίσω πως με δική μας πρωτοβουλία προσεγγίσαμε το συνδικαλιστικό κίνημα σε ανώτατο επίπεδο προ τριετίας και στην παρουσία της Υπουργού Εργασίας συνομολογήσαμε στις 31 Ιανουαρίου 2012 την Ειδική Συμφωνία για συγκράτηση του εργατικού κόστους. Ενώ η οικονομική κρίση συνέχισε να εντείνεται, ιδιαιτέρα μετά το περσινό Eurogroup Μαρτίου, σε συνεργασία με τις συντεχνίες και πάλιν προσπαθήσαμε και συνεχίζουμε να προσπαθούμε για αμοιβαία αποδεκτές ρυθμίσεις σε εταιρικό και κλαδικό επίπεδο για τη συγκράτηση του εργατικού κόστους.
4. Λέγεται ότι η κρίση γεννά ευκαιρίες και οι αποτελεσματικοί επιχειρηματίες τις αξιοποιούν. Οι κύπριοι επιχειρηματίες έδειξαν ότι μπορούν να αναπροσαρμόσουν τη δραστηριότητα τους ή παραμένουν «αγκυλωμένοι» σε μονοδιάστατες προσεγγίσεις;
Είναι γεγονός πως σε κάθε οικονομική κρίση ή κάποια ραγδαία αλλαγή στην οικονομία δημιουργούνται ευκαιρίες που οι διορατικοί επιχειρηματίες αξιοποιούν τόσο για προσαρμογή όσο και για επέκταση των δραστηριοτήτων τους. Η παρούσα οικονομική κρίση που μαστίζει τη χώρα μας έχει αναγκάσει τους κύπριους επιχειρηματίες να αναθεωρήσουν πλήρως τον τρόπο λειτουργίας τους, άλλοι να ψάχνουν για νέες συνεργασίες ή επενδυτές, να κάνουν καλύτερη διαχείριση του κεφαλαίου τους και πολλά άλλα. Επιχειρήσεις που δεν αντιδρούν επιχειρηματικά σε τέτοιας έντασης κρίση, σίγουρα θα έχουν προβλήματα επιβίωσης.
Πιστεύω και έχει ιστορικά αποδειχθεί πως οι κύπριοι επιχειρηματίες έχουν τις επιχειρηματικές ικανότητες να καινοτομούν και αναζητούν λύσεις και ευκαιρίες.
5. Η οικονομία διψά για φρέσκο χρήμα, πλην όμως, η ιδιωτική πρωτοβουλία αναμένει από την κυβέρνηση να κινήσει τα νήματα και να της ανοίξει το δρόμο. Μήπως ο κύπριος επιχειρηματίας επαγγέλλεται την ελεύθερη αγορά, αλλά επιδιώκει την κρατική θαλπωρή στα δικά του μέτρα;
Η έλευση νέων επενδυτών στη χώρα μας αποτελεί την κύρια αλλά απαραίτητη προϋπόθεση για εισροή φρέσκου χρήματος. Για την επίτευξη του στόχου αυτού απαιτείται η στενή και αγαστή συνεργασία του δημόσιου με τον ιδιωτικό τομέα.
Στο σημείο αυτό θα ήθελα να διευκρινίσω πως κρατική στήριξη προς τις επιχειρήσεις δεν είναι πάντα η χρηματική στήριξη. Ιδιαίτερα στη δύσκολη αυτή περίοδο που διανύει η χώρα μας, η στήριξη μπορεί κάλλιστα να είναι πιο αποτελεσματική εάν έρθει με τη μορφή της άρσης γραφειοκρατικών εμποδίων, παραχώρησης φορολογικών και άλλων κινήτρων, εγκαθίδρυση one stop shop για τις επιχειρήσεις, διαμόρφωσης κατάλληλων συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων, ακόμα της δημιουργίας συνολικού και παραγωγικού πλαισίου ενθάρρυνσης και υποβοήθησης της ανάπτυξης της επιχειρηματικής δραστηριότητας.
Όλα τα πιο πάνω συστατικά είναι αυτά που θα κτίσουν την ελεύθερη αγορά που επιδιώκουν οι επιχειρήσεις, την έλευση φρέσκου χρήματος και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας που τόσο έχει ανάγκη η κυπριακή οικονομία σήμερα.
6. Η εξυγίανση της οικονομίας προφανώς πρέπει να αρχίσει από τα τεράστια δάνεια που οφείλουν μεγαλοεπιχειρηματίες μέλη σας στις τράπεζες. Ποιά πολιτική θα τηρήσετε έναντι αυτών των επιχειρηματιών;
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο δανεισμός αποτελεί ίσως το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει ο τραπεζικός τομέας και ειδικότερα τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια.
Έχουμε επανειλημμένα τονίσει ότι αυτοί που έχουν τη δυνατότητα θα πρέπει να αποπληρώνουν τις υποχρεώσεις τους χωρίς άλλη καθυστέρηση. Πρέπει οι τράπεζες να προχωρήσουν με πιο γρήγορους ρυθμούς σε αναδιαρθρώσεις των βιώσιμων δανείων και να κάνουν ότι μπορούν για να εισπράξουν από οφειλέτες που αδυνατούν να αποπληρώσουν τα δάνεια τους.
Πιστεύω ότι το πρόβλημα θα μπορούσε να μην είναι τόσο μεγάλο εάν οι Τροικανοί έδιναν το πράσινο φως για τροποποίηση του ορισμού των μη εξυπηρετούμενων δανείων, το οποίο αποτελεί σημαντικό σημείο διαβούλευσης.
7. Η καινοτομία στην επιχειρηματική δραστηριότητα, με την έννοια της βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας του κυπριακού προϊόντος έναντι του εισαγόμενου και της ανάπτυξης νέου τύπου επιχειρήσεων μάλλον δεν είναι ψηλά στις προτεραιότητες του επιχειρηματικού κόσμου.
Μπορεί η μικρή μας πατρίδα να μην διαθέτει τους πόρους ή την υποδομή που είναι απαραίτητη για τη δημιουργία βαριάς βιομηχανίας αλλά διαθέτει τους απαραίτητους συντελεστές παραγωγής για να παράγουμε καινοτόμα προϊόντα και υπηρεσίες. Ίσως θα μπορούσαμε να κάνουμε ακόμα περισσότερα δεδομένου του ψηλού μορφωτικού επιπέδου των κυπρίων και των αποτελεσμάτων που παρουσιάζουν αρκετές καινοτόμες επιχειρήσεις ακόμα και σε ευρωπαϊκό ή και διεθνές επίπεδο. Εκτιμώ πως πρώτιστα χρειαζόμαστε να καλλιεργήσουμε την ερευνητική και καινοτομική κουλτούρα από το επίπεδο του σχολείου.
Οι νέοι άνθρωποι διαθέτουν εφευρετικότητα, επιχειρηματικότητα, επιχειρηματικό δαιμόνιο, ακολουθούν τις τάσεις της τεχνολογίας αλλά προπαντός έχουν όρεξη και όραμα να δημιουργήσουν. Πιστεύουμε πολύ στους νέους επιχειρηματίες και προσδοκούμε να δούμε μια ολοκληρωμένη πολιτική που να στηρίζει εξωστρεφείς νέες επιχειρήσεις, επιχειρήσεις που θα μπορούν να παράγουν και να διαθέτουν προϊόντα ή υπηρεσίες ανά το παγκόσμιο.
Αναμένουμε από την κυβέρνηση να προωθήσει άμεσα την υλοποίηση του νέου Εθνικού Πλαισίου για Έρευνα, Καινοτομία και Επιχειρηματικότητα.
