Η Ομοσπονδία Εργοδοτών & Βιομηχάνων (ΟΕΒ) ενημερώνει τα Μέλη της, ότι από τις 03 Ιουλίου 2021, τίθεται σε εφαρμογή σε όλα τα Κράτη Μέλη, συμπεριλαμβανομένης της Κύπρου, η Οδηγία 2019/904/ΕΕ σχετικά με τη μείωση των επιπτώσεων ορισμένων πλαστικών προϊόντων στο περιβάλλον.
Η Οδηγία καλύπτει μόνο εκείνα τα πλαστικά προϊόντα μίας χρήσης που εμφανίζονται συχνότερα σε παραλίες στην Ευρωπαϊκή Ένωση (Ε.Ε.), καθώς επίσης τα αλιευτικά εργαλεία που περιέχουν πλαστική ύλη και προϊόντα από οξοδιασπώμενη πλαστική ύλη.
Τα προϊόντα που απαγορεύεται η διάθεση τους στην αγορά μετά τις 03 Ιουλίου 2021: μπατονέτες, πιάτα, μαχαιροπίρουνα, καλαμάκια, αναδευτήρες ποτών, συσκευασίες τροφίμων και κυπελάκια από διογκωμένο πολυστυρένιο, ράβδοι για μπαλόνια και τα προϊόντα από οξοδιασπώμενη πλαστική ύλη.
Στην Οδηγία περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, και μέτρα για τη σταθερή μείωση της κατανάλωσης ορισμένων πλαστικών μίας χρήσης, όπως οι συσκευασίες τροφίμων και τα κυπελάκια με τα καπάκια τους. Η εφαρμογή αυτών των μέτρων αναμένεται να συμβάλλει μετρήσιμα στην ποσοτική μείωση της κατανάλωσης των πλαστικών προϊόντων μίας χρήσης μέχρι το 2026 σε σύγκριση με αυτή που θα σημειωθεί το 2022.
Για ορισμένες κατηγορίες πλαστικών προϊόντων μίας χρήσης, δεν υπάρχουν ακόμη κατάλληλες και πιο βιώσιμες εναλλακτικές λύσεις, ενώ η κατανάλωση αυτών αναμένεται να αυξηθεί. Για τα πλαστικά αυτά, λαμβάνονται τα πιο κάτω μέτρα:
- Υποχρεωτική σήμανση από τις 03 Ιουλίου 2021 για τα προϊόντα: Σερβιέτες υγιεινής, υγρά μαντηλάκια, προϊόντα καπνού και φίλτρα, κυπελάκια ποτών. Υπάρχει μια μεταβατική περίοδος έως τις 3 Ιουλίου 2022 κατά την οποία οι κατασκευαστές μπορούν προσωρινά να επισημάνουν τα προϊόντα τους με μη αφαιρούμενα αυτοκόλλητα. Με αυτόν τον τρόπο, τα προϊόντα που έχουν ήδη κατασκευαστεί αλλά δεν έχουν ακόμη διανεμηθεί από τον κατασκευαστή μπορούν να επισημανθούν χωρίς πολλή προσπάθεια.
- Χωριστή συλλογή των φιαλών ποτών έως 3 λίτρων, με στόχο ανάκτησης ποσότητας ίσης με το 77% των φιαλών που διατέθηκαν στην αγορά έως το 2025 και 90% έως το 2029.
- Θέσπιση συστημάτων Διευρυμένης Ευθύνης Παραγωγού (ΔΕΠ) για την κάλυψη του κόστους διαχείρισης αποβλήτων και περισυλλογής απορριμμάτων, καθώς και του αναγκαίου κόστος των μέτρων ευαισθητοποίησης για την πρόληψη και τη μείωση τέτοιου είδους απορριμμάτων. Μέχρι το 2024, τα συστήματα ΔΕΠ θα καλύπτουν όλες τις συσκευασίες τροφίμων μιας χρήσης, τα πακέτα και περιτυλίγματα, τις συσκευασίες ποτών έως 3 λίτρων, κυπελάκια, λεπτές σακούλες μεταφοράς, υγρά μαντηλάκια, μπαλόνια, προϊόντα καπνού και φίλτρα και τα αλιευτικά εργαλεία.
Τέλος, η Οδηγία θα εισάγει στην αγορά πρότυπα για τις συσκευασίες ποτών έως 3 λίτρα, έτσι ώστε:
- Τα καλύμματα και καπάκια τους που είναι από πλαστική ύλη να παραμένουν προσαρτημένα στις συσκευασίες κατά τη χρήση του προϊόντος.
- Οι φιάλες ποτών από PET (Polyethylene Terephthalate) να περιέχουν τουλάχιστον 25% ανακυκλωμένου υλικού μέχρι το 2025 και 30% μέχρι το 2030.
Με την εφαρμογή της Οδηγίας 2019/904/ΕΕ για τη μείωση ορισμένων πλαστικών προϊόντων στο περιβάλλον από τις 3/7/2021, είναι αναμενόμενο να επηρεάζονται σε διαφορετικό βαθμό οι επιχειρήσεις, ανάλογα με την οικονομική τους δραστηριότητα και τη χρήση των προϊόντων αυτών.
Η Ομοσπονδία Εργοδοτών & Βιομηχάνων (ΟΕΒ) διεξήγαγε έρευνα, μέσω δομημένου ηλεκτρονικού ερωτηματολογίου, την περίοδο 11/5/21 έως 19/5/21 για τον προσδιορισμό του βαθμού επηρεασμού των επιχειρήσεων.
Η έρευνα έδειξε ότι η πλειοψηφία των επιχειρήσεων δεν ήταν ενήμερες για την άμεση εφαρμογή αλλά και για ορισμένες πρόνοιες της Οδηγίας, όπως για παράδειγμα, ότι ο ορισμός «Πλαστικό μιας χρήσης» περιλαμβάνει και τα προϊόντα μιας χρήσης τα οποία κατασκευάζονται εν μέρει και όχι μόνο εξ’ ολοκλήρου από πλαστικό.
Συγκεκριμένα, τα αποτελέσματα της έρευνας, έδειξαν τα ακόλουθα:
- Η πλειοψηφία των επιχειρήσεων 92% γνωρίζει τις κατηγορίες πλαστικών μίας χρήσης που θα απαγορευθούν από τις 3/7/2021 στην Κύπρο.
- Οι συμμετέχουσες στην έρευνα επιχειρήσεις, δεν γνωρίζουν τα διάφορα είδη πλαστικών που εμπίπτουν στις πρόνοιες της συγκεκριμένης Οδηγίας. Σχεδόν οι μισές επιχειρήσεις 43,6% δεν γνώριζαν ότι η Οδηγία (2019/904/ΕΕ) επηρεάζει και τα πλαστικά μιας χρήσης τα οποία παράγονται από φυσικές πρώτες ύλες ή βιοδιασπώνται.
- Το 70% των επιχειρήσεων που συμμετείχαν στην έρευνα, θεωρεί ότι τα αποθέματα των πλαστικών (Μπατονέτες με εξαίρεση για ιατρική χρήση, Μαχαιροπήρουνα, κουτάλια φαγητού και πιάτα, chopsticks, καλαμάκια με εξαίρεση για ιατρική χρήση, όλες οι οξο-διασπώμενες ύλες, αναδευτήρες ποτών, ράβδοι μπαλονιών, συσκευασίες φαγητού, ποτού και κυπελάκια από διογκωμένο πολυστυρένιο), θα εξαντληθεί σε 6 μήνες, το 13% θεωρεί ότι θα απαιτηθεί διάστημα 12 μηνών, ενώ το 17% θα απαιτηθούν 18 μήνες.
- Το 70% των επιχειρήσεων θεωρεί ότι το απόθεμα των ακόλουθων πλαστικών (Κυπελάκια ποτών, υγρά μαντηλάκια, σερβιέτες υγιεινής, ταμπόν, φίλτρα καπνού κτλ.) θα εξαντληθεί σε λιγότερο από 6 μήνες, το 20% θεωρεί ότι θα χρειαστεί λιγότερο από 12 μήνες, ενώ το 10% θα χρειαστεί λιγότερο από 18 μήνες.
- Ένα ποσοστό επιχειρήσεων (10%) εισάγει, παράγει, προμηθεύει ή χρησιμοποιεί συσκευασίες και κυπελάκια ποτών μιας χρήσης από Expanded Polystyrene (EPS) ή/και Extruded Polystyrene (XPS). Ένα άλλο 10 % δεν γνωρίζει σε ποια κατηγορία πλαστικού αντιστοιχεί το είδος που χρησιμοποιεί.
- Οι περισσότερες επιχειρήσεις (75%) γνώριζαν για την σήμανση που πρέπει να τοποθετηθεί είτε με ετικέτα, είτε με εκτύπωση σε κάθε τεμάχιο. Περισσότερες από τις μισές επιχειρήσεις, που συμμετείχαν στην έρευνα, συγκεκριμένα το 57%, θεωρεί δύσκολη έως και πολύ δύσκολη την τοποθέτηση αυτοκόλλητων σημάνσεων.
- Τέλος, από την έρευνα φάνηκε να μην είναι ξεκάθαρο ποια προϊόντα θα αποσυρθούν άμεσα.
- Ακόμη αρκετές επιχειρήσεις λόγω της αυξημένης τιμής πώλησης των βιοδιασπώμενων πλαστικών, θα δυσκολευτούν στην εν λόγω προσαρμογή και θα ήταν καλύτερο να υπάρξει στα αρχικά στάδια της εφαρμογής της Οδηγίας μια μικρή μείωση στην τιμή ή να υπάρχουν επιχορηγήσεις με κριτήρια. Επίσης θα ήταν αρκετά βοηθητικό να γίνει και ενημέρωση των καταναλωτών ως προς τα οφέλη της χρήσης των εναλλακτικών προτάσεων.
Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μας μέσω της ηλεκτρονικής διεύθυνσης aconstantinou@oeb.org.cy ή στο τηλέφωνο 22643000 (ext. 208).
