Είναι νωπές ακόμα σε όλους μας οι μνήμες, όταν τριάμιση χρόνια πριν, η ηγεσία του τόπου είχε να αντιμετωπίσει το εκβιαστικό δίλημμα: «Κούρεμα και μνημόνιο ή άτακτη Χρεωκοπία». Και είναι δύσκολο να ξεχάσουμε ως πολίτες αυτού του τόπου τις εφιαλτικές μέρες που ακολούθησαν. Κανένας κύπριος πολίτης ή νομικό πρόσωπο δεν έμεινε ανεπηρέαστο από τα γεγονότα του Μαρτίου του 2013. Η ΟΕΒ βρέθηκε από την πρώτη στιγμή στη γραμμή κρούσης και έζησε από κοντά το δράμα, τον φόβο και την ανησυχία του κύπριου επιχειρηματία. Οι προβλέψεις ήταν από την αρχή δυσοίωνες. Εμπειρογνώμονες τόσο στην Κύπρο όσο και στο εξωτερικό μιλούσαν για καταποντισμό του τραπεζικού μας συστήματος, ψηλά ποσοστά ανεργίας και μαζική φυγή των ξένων επενδυτών και των κεφαλαίων τους από το νησί μας.
2016 έξοδος από το Μνημόνιο
Στην περίοδο που ακολούθησε, πρυτάνευσε η υπεύθυνη λογική. Πολιτική ηγεσία, βουλή, συντεχνίες, επιχειρηματικός κόσμος και άλλα οργανωμένα σύνολα έπραξαν το καθήκον τους έτσι ώστε η κοινωνία και η οικονομία μας να σταθούν το γρηγορότερο ξανά στα πόδια τους. Στην τριετία του μνημονίου η Κύπρος εφάρμοσε πιστά τις οδυνηρές δεσμεύσεις της έναντι των δανειστών και κατόρθωσε να ξεπεράσει ακόμα και τις πλέον αισιόδοξες προσδοκίες.
Από τις 31 Μαρτίου 2016, η Κύπρος πετυχαίνει την έξοδο της από το μνημόνιο. Οι οικονομικοί δείκτες παρουσιάζουν μικρή αλλά σταθερή βελτίωση και οι προοπτικές σταθεροποίησης και ανάπτυξης είναι ορατές.
Η οδυνηρή εμπειρία μάς δίδαξε πόσο εύθραυστη είναι η οικονομία μας και μας υπέδειξε τις αδυναμίες στη διαχείριση της. Είδαμε πόσο εύκολα μπορεί από την «φαινομενική» ευμάρεια, να φτάσουμε στα κοινωνικά παντοπωλεία.Έχουμε επομένως υποχρέωση να σεβαστούμε τις θυσίες που έγιναν και να συνεχίσουμε την προσπάθεια της τελευταίας τριετίας, με σοβαρότητα και υπευθυνότητα ώστε να αποφύγουμε τα λάθη του παρελθόντος. Επιθυμία της ΟΕΒ, αλλά πιστεύω και κάθε πολίτη, είναι η συνέχιση του κλίματος ομοψυχίας και υπευθυνότητας που αναπτύχθηκε ευρύτερα κατά τη διάρκεια του μνημονίου. Αυτό, σε συνδυασμό με ένα καλά μελετημένο και ισοζυγισμένο αναπτυξιακό σχεδιασμό, θα πρέπει να χαρακτηρίζουν την εθνική οικονομική πολιτική που θα ακολουθούμε στο μέλλον. Οι οποιεσδήποτε πιέσεις, παρεμβάσεις ή αιτήματα που ξεφεύγουν τα πλαίσια της αιτιολογημένης ή/και λογικής προσέγγισης και η τυχόν ικανοποίηση τους θα μας οδηγήσουν πολύ σύντομα σε νέες εφιαλτικές περιπέτειες. Το μνημόνιο ολοκληρώθηκε με επιτυχία και η οικονομία μας συνεχώς αναβαθμίζεται. Παρά αυτή τη θετική εξέλιξη, η πραγματική οικονομία έχει ακόμα πολλά σημαντικά να διαχειριστεί. Το ψηλό ποσοστό των μη εξυπηρετούμενων δανείων, την ανεργία ιδιαίτερα ανάμεσα στους νέους, την επαναδραστηριοποίηση των επιχειρήσεων και την αποπληρωμή του τεράστιου δημόσιου χρέους. Σημαντικά επίσης είναι και η παράλληλη προώθηση της μεταρρύθμισης στο δημόσιο τομέα καθώς και η ενίσχυση της εμπιστοσύνης των ξένων επενδυτών προς την κυπριακή οικονομία.
Δεν πρέπει ούτε στιγμή να μας διαφεύγει πως από τον επόμενο χρόνο και μέχρι το 2025 θα πρέπει να αποπληρώσουμε το δάνειο από το ΔΝΤ ύψους € 950εκ. Αμέσως μετά και μέχρι το 2031 θα πρέπει να αποπληρωθεί προς τον Έκτακτο Μηχανισμό Στήριξης (ΕΜΣ) ποσό ύψους € 6.25δις. Οι οφειλές αυτές είναι διαχειρήσιμες μόνο μέσα από μια αυστηρά πειθαρχημένη οικονομική πολιτική. Έχουμε από τη μια την υποχρέωση να τιμήσουμε τις δεσμεύσεις μας αλλά από την άλλη πρέπει να ωθήσουμε την ανάπτυξη στην οικονομία και τη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των πολιτών που έχει οπισθοδρομήσει σημαντικά. Στην υλοποίηση αυτής της πολιτικής, απαιτείται στον ύψιστο βαθμό η στενή και υπεύθυνη συνεργασία της Κυβέρνησης, της Βουλής, και των Κοινωνικών Εταίρων. Κάθε ευρώ του φορολογούμενου που θα δαπανείται θα πρέπει να γίνεται με σύνεση, στοχευμένα και με πλήρη συναίσθηση της πραγματικής του αξίας.
Οι προ πολλού αναμενόμενες ξένες επενδύσεις, αρχίζουν δηλά-δηλά να παίρνουν σάρκα και οστά με την έγκριση νέων αναπτυξιακών έργων όπως είναι οι μαρίνες, η δημιουργία του casino – resort και η ανάπτυξη νέων εξειδικευμένων μορφών τουρισμού. Αυτές θα δώσουν πολύτιμη ώθηση στην οικονομία και την απασχόληση ιδιαίτερα στην αμέσως μετά το μνημόνιο περίοδο. Εκτίμηση μας είναι, νοουμένου ότι θα συνεχίσουμε να εφαρμόζουμε δημοσιονομική πολιτική σύμφωνα με τις πραγματικές δυνατότητες της χώρας, πως οι προοπτικές ανάπτυξης των ξένων επενδύσεων σε όλους τους τομείς είναι τεράστιες.
Κλείνοντας τον σύντομο χαιρετισμό μου θα ήθελα να ευχηθώ στους διοργανωτές της ημερίδας Καλή Επιτυχία, την οποία θεωρώ δεδομένη κρίνοντας από τη θεματολογία και τους εκλεκτούς εισηγητές που θα μιλήσουν.
