Κυριακή 16 Οκτωβρίου 2016
Επισυνάπτεται το απόκομμα από την έντυπη έκδοση της εφημερίδας
Αυτόματη Τιμαριθμική Αναπροσαρμογή και πώς αναπροσαρμόζεται στη νέα εποχή
Γράφει: Γιώργος Φράγκου
Πόσο «αναίμακτος» ή πόσο «αιματηρός» προβλέπετε να είναι ο αγώνας για συνομολόγηση νέας συμφωνίας για την ΑΤΑ;
Πόσο αναλλοίωτος μπορεί να παραμένει αυτός ο θεσμός με το πέρασμα του χρόνου και την τόσο δραστική διαφοροποίηση των δεδομένων και των συνθηκών;
Σε αντίθεση με όλες τις ευρωπαϊκές χώρες που δοκίμασαν την ΑΤΑ και την κατάργησαν ως αντιπαραγωγική και αντιοικονομική, η Κύπρος παρέμεινε προσκολλημένη στο σύστημα όπως ήταν όταν πρωτοεισήχθη προ εβδομήντα ετών, με ελάχιστες διακοσμητικές προσαρμογές. Δεν είναι στατιστική σύμπτωση το ότι με εξαίρεση τη Μάλτα, το Λουξεμβούργο και το Βέλγιο, που εφαρμόζουν ήπιες μορφές ΑΤΑ, όλη η υπόλοιπη Ευρώπη την εφάρμοσε και την κατάργησε. Το πιο εντυπωσιακό δε, είναι το ότι σε όλες σχεδόν τις χώρες, η κατάργηση της ΑΤΑ έγινε με τη συναίνεση του συνδικαλιστικού κινήματος. Το μόνο, που στην Κύπρο άλλαξε στην πορεία του χρόνου, είναι ότι ενώ πριν από 20 χρόνια η ΑΤΑ αφορούσε το 85% των εργαζομένων, σήμερα εφαρμόζεται μόνο στο Δημόσιο και στο 25% περίπου των εργαζομένων του ιδιωτικού τομέα. Δηλαδή μια ακόμα εκστρατεία του συνδικαλισμού υπέρ των λιγότερο καταπονημένων εργαζομένων.
Πώς μπορεί να εξευρεθεί χρυσή τομή όταν η μία πλευρά επιδιώκει θωράκιση της ΑΤΑ και η άλλη πλήρη κατάργησή της;
Ο κυπριακός συνδικαλισμός χρειάζεται ένα σύμβολο που να τον ενώνει, ένα σύνθημα που να συσπειρώνει, μια ιδέα που να μπορέσει να συγκινήσει τις μάζες και να τις προσελκύσει ξανά στις συντεχνίες. Και φαίνεται ότι κάποιοι έχουν αποφασίσει να χρησιμοποιήσουν την ΑΤΑ για να το πετύχουν. Ζητούν από τον καταταλαιπωρημένο ιδιωτικό τομέα να καταβάλλει διπλάσιο ποσοστό από αυτό που θα πληρώνει ο δημόσιος τομέας. Αυτό είναι αδύνατο να συμβεί. Από την πλευρά της ΟΕΒ δεν ζητήθηκε κατάργηση του θεσμού, εκλογίκευση των συνεπειών της εφαρμογής του ζητούμε, με σεβασμό στους κανόνες λειτουργίας του. Δηλαδή η ΑΤΑ δεν μπορεί μόνο να αυξάνει τους μισθούς. Η ΑΤΑ μειώνει τους μισθούς σε συνθήκες αποπληθωρισμού. Αν οι συντεχνίες δεν μπορούν να το σεβαστούν, τότε συμφωνία για την ΑΤΑ δεν μπορεί να υπάρξει.
Οι προοπτικές της ανάπτυξης που αρχίζουν να προβάλλουν δεν θα έπρεπε να κάμνουν πιο ελαστικές εργατική και εργοδοτική πλευρά;
Οι προοπτικές της ανάπτυξης μάς επιτρέπουν να σχεδιάζουμε το μέλλον με μεγαλύτερη αισιοδοξία. Η υλοποίηση των σχεδιασμών, όμως, προϋποθέτει πραγματική, βιώσιμη και διαρκή ανάπτυξη που ακόμα δεν υπάρχει. Αν βιαστούμε, απλώς θα επιστρέψουμε στον εφιάλτη που αφήνουμε πίσω μας. Πριν από το 2013 είχαμε το ελαφρυντικό της άγνοιας των συνεπειών της απρονοησίας. Τώρα πια δεν έχουμε καμιά υπεράσπιση.
Ανδρέας Μάτσας: Ανομοιόμορφη επανεκκίνηση τού θεσμού θα δημιουργήσει στρεβλώσεις και προβλήματα
Πόσο σκληρός αναμένετε να είναι ο αγώνας για συνομολόγηση νέας συμφωνίας για την ΑΤΑ;
Έχουμε όλοι καταβάλει τεράστια προσπάθεια και αγώνα για να είναι εφικτή η προοπτική επούλωσης των «πληγών» που δημιούργησε η οικονομική ύφεση.
Οι εργαζόμενοι κλήθηκαν να επωμισθούν τεράστιο βάρος και οικονομικό κόστος και οι συνδικαλιστικές οργανώσεις υποβοήθησαν με σύνεση, συνέπεια και συναίνεση, έτσι ώστε να διατηρηθεί η εργατική ειρήνη, στηρίζοντας θέσεις εργασίας, τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων και την ίδια στιγμή την προοπτική ανάκαμψης της οικονομίας. Σήμερα, με τις «πληγές» και τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης να παραμένουν ακόμα ανοιχτές και λαμβάνοντας υπόψη πως σημαντικός αριθμός επιχειρήσεων έχει αυξήσει την κερδοφορία του, συνέπεια των μειώσεων των μισθών όπως καταδεικνύεται και από πρόσφατα στοιχεία της Ε.Ε., η συνομολόγηση της νέας συμφωνίας για την ΑΤΑ επιβάλλεται να είναι «αναίμαχτη».
Πόσο αναλλοίωτος μπορεί να παραμένει αυτός ο θεσμός με το πέρασμα του χρόνου και τη διαφοροποίηση δεδομένων και συνθηκών;
Ο θεσμός της ΑΤΑ λειτουργεί ως μηχανισμός αποκατάστασης της αγοραστικής δύναμης των μισθών και έχει διαχρονικά συμβάλει στη διατήρηση της εργατικής ειρήνης, παρέχοντας τη δυνατότητα συνομολόγησης μεγαλύτερης χρονικής διάρκειας συλλογικές συμβάσεις. Παράλληλα, η ΑΤΑ κατά ομολογία Προέδρων της Δημοκρατίας, άλλων πολιτικών και διακεκριμένων οικονομολόγων, έχει λειτουργήσει υποστηρικτικά στην ανάπτυξη της οικονομίας και συνέβαλε τα μέγιστα στην προώθηση της πραγματικής οικονομίας, ενισχύοντας την καταναλωτική συμπεριφορά των εργαζομένων. Οι γενικότερες αλλαγές και τα δεδομένα θα πρέπει πάντοτε να λαμβάνονται υπόψη και να συνεκτιμούνται, όπως έχει γίνει και στο παρελθόν. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, ο θεσμός της ΑΤΑ επιβάλλεται όπως διατηρήσει τη φιλοσοφία του και την ίδια στιγμή ξεπαγώσει σε σημείο που να μην επιφέρει περαιτέρω αρνητικές επιβαρύνσεις στους μισθούς των εργαζομένων.
Πώς μπορεί να εξευρεθεί χρυσή τομή όταν η μία πλευρά επιδιώκει θωράκιση της ΑΤΑ και η άλλη πλήρη κατάργησή της;
Μετά την πρόσφατη συνάντηση των κοινωνικών εταίρων έχει ξεκαθαρίσει πως η ΑΤΑ δεν βρίσκεται στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης για κατάργηση. Ως εκ τούτου το θέμα αυτό δεν τίθεται προς συζήτηση και η στόχευση επιβάλλεται να γίνει προς την κατεύθυνση της θωράκισης του θεσμού με τρόπο που να μπορεί να λειτουργεί υποβοηθητικά και υποστηρικτικά στη γενικότερη προσπάθεια για ανάπτυξη της οικονομίας, επαναρρύθμισης της αγοράς εργασίας και επαναφορά των δικαιωμάτων των εργαζομένων όπως αυτά προβλέπονται μέσα από τις συλλογικές συμβάσεις. Από την άλλη, η ΑΤΑ έχει παγώσει σε διαφορετικά σημεία στον ιδιωτικό τομέα και η μη ομοιόμορφη επανεκκίνησή της θα δημιουργήσει στρεβλώσεις και περαιτέρω προβλήματα.
Οι προοπτικές της ανάπτυξης που αρχίζουν να προβάλλουν δεν θα έπρεπε να κάμνουν πιο ελαστικές εργατική και εργοδοτική πλευρά;
Οι προοπτικές ανάπτυξης, οι οποίες όντως είναι έκδηλες, επιβεβαιώνουν την ορθότητα του τρόπου με τον οποίο πολιτευτήκαμε κατά τη διάρκεια της οικονομικής ύφεσης, αποφεύγοντας τις ακρότητες.
Η ΣΕΚ διατηρεί την ίδια υπευθυνότητα και κατά τη διάρκεια της διαδικασίας επανάκαμψης της οικονομίας, διεκδικώντας επαναφορά δικαιωμάτων. Η ΑΤΑ αποτελεί μέρος αυτής της διεκδίκησης. Η ανάπτυξη της οικονομίας είναι ήδη δεδομένη, με αρκετές επιχειρήσεις να έχουν επιστρέψει στην ανάκαμψη και στην κερδοφορία. Κατ’ αντιστοιχία, διεκδικούν και οι εργαζόμενοι το μερίδιο που τους αναλογεί ως βασικές συνιστώσες αυτής της θετικής πορείας.
